Szkoła Podstawowa

LOGOPEDA

PORADY DLA RODZICÓW

Wybrane zagadnienia dotyczące logopedii w szkole

Czym jest profilaktyka logopedyczna?

Profilaktyka logopedyczna (według E.Skorek) to kształtowanie prawidłowej mowy u dzieci od najwcześniejszego okresu ich życia oraz dbanie o właściwą stymulację w początkach rozwoju mowy, tak by nie dopuścić do jakichkolwiek zaburzeń w jej rozwoju.

Jakie są zadania logopedy w zakresie profilaktyki logopedycznej?

Do podstawowych zadań logopedy należy przede wszystkim:

 dbanie o prawidłowy rozwój mowy pod względem fonetycznym , gramatycznym i leksykalnym;

• usuwanie wad wymowy i zaburzeń głosu;
• niwelowanie trudności w czytaniu i pisaniu.

Do szczegółowych zadań należy:

• • • • • wczesne rozpoznanie ryzyka zaburzeń mowy, wad wymowy oraz podjęcie niezbędnych działań profilaktycznych;
        • objęcie systematyczną terapią logopedyczną dzieci, które wymagają pomocy w zakresie stwierdzonych zaburzeń i wad wymowy;
        • udoskonalanie procesu komunikacji językowej;
        • wzmacnianie wiary we własne możliwości oraz rozwijanie samoakceptacji;
        • nawiązanie ścisłej współpracy z rodziną dziecka i zachęcanie do systematycznych zabaw i ćwiczeń z dzieckiem w domu;
        • upowszechnianie wiedzy z zakresu profilaktyki zaburzeń artykulacyjnych; 
        • współpraca z nauczycielami, psychologiem w zakresie ujednolicenia oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na dziecko.

Czym jest wada wymowy? 

Wada wymowy jest odstępstwem od ogólnopolskich norm wymawianiowych przejawiającym się: zaburzeniami artykulacyjnymi, zaburzeniami prozodycznymi lub zaburzeniami artykulacyjnymi i prozodycznymi jednocześnie (Skorek, 2009). 

Nieprawidłowa artykulacja jest jedną z form zaburzeń mowy występujących najczęściej. Obejmuje ona grupy niewłaściwej wymowy głosek, takie jak: opuszczenie głosek (elizje), zamienianie głosek (substytucje), zniekształcanie głosek (deformacje).  

    Wada wymowy może wpływać negatywnie na kształtowanie osobowości dziecka . Czasami prowadzi do rozwijania u niego takich cech jak : nieśmiałość , skrytość , niższe poczucie własnej wartości.

 W związku z tym, dzieci te wymagają wyrozumiałości i stosowania specjalnych metod pedagogicznych przez wychowawców i rodzinę. 

Zaburzenia mowy u dzieci mają różny stopień nasilenia i objawiają się w różny sposób. Często utrudniają proces porozumiewania się i przekazywania informacji.

 Przyczynami zaburzeń mowy mogą być: niedojrzałość układu mięśniowo-nerwowego w obrębie artykulatorów oraz niekorzystne warunki środowiskowe.

Na czym polega indywidualna terapia logopedyczna? 

Terapia logopedyczna jest zamierzonym oddziaływaniem logopedy, ukierunkowanym na eliminowanie zakłóceń procesu porozumiewania się, czyli: usuwaniu zaburzeń mowy, przywracaniu mowy w przypadku jej utraty, nauczaniu mowy, która się nie wykształciła, wyrównywaniu opóźnień rozwoju mowy i wypracowaniu odpowiedniego poziomu sprawności językowej (Skorek, 2009).

Terapię logopedyczną rozpoczyna się przede wszystkim od ćwiczeń usprawniających motorykę narządów mowy. Ważne są również ćwiczenia oddechowe i fonacyjne.

 Wraz z wyżej wymienionymi ćwiczeniami należy usprawniać słuch fonemowy, który pozwala różnicować głoski. Jest to szczególnie ważne w przypadku substytucji (zamieniania głosek).

 Następnym etapem jest wywołanie prawidłowego dźwięku-głoski.

 W dalszej kolejności występuje długotrwały proces utrwalania poprawnego dźwięku: najpierw w izolacji, potem w sylabach i wyrazach. Tutaj najważniejsza jest współpraca z rodzicami dziecka, ich konsekwencja w działaniach i systematyczność.

Terapia zostaje uznana za zakończoną dopiero wtedy, gdy dziecko realizuje poprawnie głoskę w mowie spontanicznej, czyli podczas wykonywania codziennych czynności. 

Opracowała: mgr Joanna Misiek

Literatura :

• I. Styczek „ Logopedia”.
• A. Balejko „ Jak usuwać wady wymowy”.
• E. M. Skorek ,, Z logopedią na ty”.
• E. Stecko ,,Wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń mowy”.
• H. Spionek ,,Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne”.